am4Ha 7:17m5Ef 4:2m7Ye 2:12-13m81Yn 3:2-3
bm101Fi 3:14m111Fi 4:14m12Ye 1:2
cm14Yo 8:12m15Mk 4:21m16Ef 5:8-9, Yo 3:21, 1Fi 2:12
dm17Lo 3:31m18Lu 21:33m19Ye 2:10m20Md 23:3, 2Ti 3:5
em21Yem 20:13m22Ye 3:6, 1Yn 3:15m23-24Mk 11:25
fm27Yem 20:14m312Veh 24:1
gm33Yem 20:7m34,37Ye 5:12
hm38Yem 21:24m39Lo 12:19m401Ko 6:7
im431Veh 19:18m44Af 7:60, Lo 12:14,20m45Ef 5:1m481Fi 1:16

Matthew 5

Yesu oya fafaline vemwamwala velemoꞋena faꞋina givehawala.

Luke 6:20-23

1Tu Yesu yoꞋo giꞋitadi-yo oya fafaline gilaka, au givetogana ada ana tomuliyamomo Bana againe hivagaꞋauta. 2HivagaꞋauta-yo au givebutu givehawaledi gigayo,

3Gaveyao taudiyao nuwadiya hihawavekoyokoyoyedi, medema yadi vemwamwala gavatubuga!
Gavadi-yo? Au Yaubada yana itaveꞋavina againe himimiyami, aseꞋasediya givehivehimeya.
4Gaveyao yadi watagiya himimiyami, medema aimo yadi vemwamwala gavatubuga!
Gavadi-yo? Au Yaubada nuwadi ginakiveyamumuna.
5Gaveyao umaumadiyao, medema yadi vemwamwala gavatubuga!
Gavadi-yo? Au babi lobama ana matatabuna adi duꞋu hinanuhagana.
6Gaveyao nuwanuwadi lakahina yadi nuwanuwa ginayegayega kaliva mafulauga o kaꞋi agotaina faꞋina nuwanuwadi lakahina aꞋa o gufa amine, medema yadi vemwamwala gavatubuga!
Gavadi-yo? Au Yaubada yadi nuwanuwa amine ginaveledi, nuwanuwa yegayegana aseꞋasediya ginase-Ꞌowona.
7Gaveyao tobohiyadiyao hihinekalikaliyedi, medema yadi vemwamwala gavatubuga!
Gavadi-yo? Kadu Yaubada badiꞋiyao ginahinekalikaliyedi.
8Gaveyao aseꞋasedi yegayegana, medema yadi vemwamwala gavatubuga!
Gavadi-yo? Au Yaubada hinaꞋitahalamanena.
9Gaveyao kaliva yadi vekwageya againe hikukuyedi, medema yadi vemwamwala gavatubuga!
Gavadi-yo? Au Yaubada ginahawavenatunedi.
10Gaveyao Yaubada yana nuwanuwa hidibudibumuhigena ada hidema faꞋina mali kaliva hikivekoyodi, medema yadi vemwamwala gavatubuga!
Gavadi-yo? Au Yaubada yana itaveꞋavina againe himimiyami, aseꞋasediya givehivehimeya.
11KaꞋi kaliva hinahawavelaigemi kadu hinakivekoyomi omi wamulimuliyeku faꞋina, au yami vemwamwala gavatubuga!
Kadu kaꞋi gaitoma moyaꞋaina faꞋina hinahawavekoyoyemi tu hinafwaya amine, kaꞋi hidedemi agaimiya hinahuluva omi aku tomuliya faꞋina, au yami vemwamwala gavatubuga!
12Au nuwami ginayamumu kadu wanavemwamwala faꞋina aimo lobameya ami laufata lakahina wananuhagana. Boi tuwai-moꞋena kaliva Yaubada bonana ana toꞋawatalatalaina hikivekoyodi-yo adi laufata yamumuna lobameya hinuhagana amine, meda anafaiweya omiꞋiyao kaliva yadi kivekoyo faꞋina ami laufata lobameya wananuhagana. a , b

Yesu lehaga kadu mahala faꞋina gilukahihi.

Maki 9:50 Luke 14:34-35

13Omi vaita lehaga amine tomiyababi hinafadiya. Lehaga kevakeva yana madukoyo gihawatana amine, meda omiꞋiyao dewa koyona ana tubuga wanahawatana. Tu kaꞋi lehaga yana digadigaga gidahavaina digo, keke adafaiweya kadakivedigagi-havagileni, au keke-moꞋa. Ada kaꞋi lehaga yana digadigaga keke, kadu yana faisewa keke. Au kadahegena be kaliva hidavagavebabina.

14Kadu omi vaita mahala amine tomiyababi hinafadiya. KaꞋi melala oya kabune hinaveꞋalahina amine, keke adifaiweya yadi manuwa hinasevauyeni, au kabuꞋavane gidauda. 15KaꞋi kaliva lamufa ginakabuna amine, keke avaeka againe ginavetalabodani, keke. Au ana abasewadi againe ginaselakahina be moyaꞋaidi manuweya ginatuvemahalidi. 16Meda anafaiweya yami mahala, higa yami dewa yamumuna, kabuꞋavane wanasena be kaliva moyaꞋaidi hinaꞋitana. Yami dewa yamumuna hinaꞋita-yo au Tamami lobameya gimimiyami-ma ana egana hinakilakahina. c

Mosese yana vehimeya faꞋina Yesu givehawala.

17KaduꞋe keke wananuwanuwa vaita Iya gahobuꞋela be Mosese yana vehimeya kadu Yaubada bonana ana toꞋawatalatalaina yadi vehawala ganahawatani, keke. Au Iya gahobuꞋela be vehimeyai-nadi ana nuwanuwa ganaseyemaune-Ꞌowona ada au ganaꞋalakakikakilina. 18Gagahe velemoꞋena lobama be babi ginaduva-vagata amine, meda hida vehimeyai-nadi ana nuwanuwa ginaduva-vagata. E, keke tamo vehimeya kabiꞋona o kaꞋi vehimeya kaliꞋuhona hinahawatani, au ana nuwanuwa matatabuna ginalakayemu-Ꞌowoga. 19Ada au gava kaliva hida vehimeya ana nuwanuwa kabiꞋo-moꞋena keke ginadibumuhigeni, o kaꞋi kaliva ginavehawaledi be kadu badi keke hinadibumuhigeni, au medema ana egana kabiꞋona Yaubada yana yoꞋogaga agaidiya. Tu gava kaliva hida vehimeya ginadibumuhigena kadu mali kaliva ginavehawaledi be hinadibumuhigena, medema ana egana lakahina Yaubada yana yoꞋogaga agaidiya. 20Kadu gagahemi badi tonagona tafatafalolodiyao adi egana Falisi kadu Mosese yana vehimeya ana tovehawala kebuladiya hihuluhuluva tunutunugina. KaꞋi yami huluva tunutunugina badi kalivai-dina yadi huluva keke ginatubuhegeni digo, keke amifaiweya Yaubada yana yoꞋogaga agaidiya wanaluku. d

Yesu nuwakoyo faꞋina gilukahihi.

21Tu boi tuwai-moꞋena kaliva lakahidiyao agaidiya vehimeya saꞋeyana giꞋela ada vehimeyai-nadi omi wahalamanena, higa gigayo, Keke kaliva unaluveꞋalikani, ada kaꞋi tamo hakwadi kaliva ginaluveꞋalikana, medema tovedewayauga matane ginamidi. 22Hidemi vehimeya gigahe tu Iya gagahemi gava kaliva tobohiyana againe ginanuwakoyo amine, medema tovedewayauga matane ginamidi, faꞋina nuwakoyo kadu luveꞋalika au saꞋeyana Yaubada matane. Kadu gava kaliva tobohiyana againe ginagayo, O kwavakwava kwavakwava-moꞋe, medema abavedewayauga lakahina againe ginakotu. Kadu gava kaliva tobohiyana ginahawaveꞋiyohoyohoyena, medema ai giꞋalata-vagata againe hinahegena.

23Medema faꞋina kaꞋi manuwa-tafalolo againe unaluku be unavebutu tolama againe ya velekawowo Yaubada matane unaseni tu tobohiya o againiya ginuwakoyo-ma nuwa ginaꞋafolena amine, au ya velekawowo ginamiya tu nagona unana tobohiya buye wanaveyao. Wanaveyao ginahavaina, o unayewa ya velekawowo unasena be Yaubada unahawadavadavana.

25KaꞋi tamo hakwadi nuwanuwana o ginavekotu amine, unagaluvaluva abavedewayauga ana eda againe wananauna tu wanaveyao. KaꞋi keke wanamaduveyao, tovedewayauga againe ginahegenauwe ada tovedewayauga filisimani nimadiya ginaseni be deliya hinanauwe. 26Gagahe velemoꞋena keke hinamaduyau. Tu nagona a laufata unase-Ꞌowona, muliya hinayau. e

Yesu kelele kadu viholili faꞋina gilukahihi.

Maki 10:11-12 Luke 16:18

27Kadu hida vehimeya saꞋeyana tuwai-moꞋena hisena-ma wahalamanena. Higahe higayo, Keke unakelele. 28Tu Iya gagahemi gava kaliva kwamayoku ginaꞋitaluvadigena be higa vaita buye hinadauda, medema aseꞋasene ahe gikelele. 29KaꞋi mata iꞋataginiya koyona againe ginavebeꞋu, mata unamwamwalina be unahegena. KaꞋi talaini saꞋeyana unanuhegena tu lobameya unaluku, medema vita kabiꞋona tu kaꞋi wowo tauna abaga koyona againe ginaluku, medema vita lakahi-moꞋena. 30Kadu kaꞋi nima iꞋataginiya koyona againe ginavebeꞋu, nima unabobona be unahegena. KaꞋi talaini saꞋeyana unanuhegena, medema vita kabiꞋona tu kaꞋi wowo tauna abaga koyona againe ginaluku, medema vita lakahi-moꞋena.

31Kadu vehimeya saꞋeyana tuwai-moꞋena hisena-ma higahe higayo, KaꞋi kaliva vavinena ginakilowedi amine, bana anafaiweya yadi fefe ginaveledi, higa bana tauna yadi nagi gidabana-ma ana iyaꞋiyaya. 32Tu Iya gagahemi gava kaliva vavinena keke hidakelele tu ginakilowe-kawowodi, medema yana kilowa faꞋina badi vaita nagi ana vehimeya keke hidaꞋabini, higa kaꞋi kwamayoku hinanagi-havagi, au badi adi egana toꞋudo. Kadu kaliva velugana ginanagidi-ma bana ana egana toꞋudo. f

Yesu wonadabadaba lakahina faꞋina gilukahihi.

33KaduꞋe, tuwai-moꞋena kaliva lakahidiyao agaidiya vehimeya saꞋeyana giꞋela ada vehimeyai-nadi omi wahalamanena, higa gigayo, Yami wonadabadaba wanaꞋitaveꞋavina, au gavaimi Kaiwabu againe wawonadabadaba, medema wanahuluvina. 34Tu Iya gagahemi yami gahe againe keke Tomiyagetane ana egana wanayakahini. E, yami gahe vaita velemoꞋena ma wanayemaunena faꞋina, keke lobama ana egana wanayakahini, faꞋina lobama medema Yaubada yana didigaꞋuꞋu. 35Kadu keke babi ana egana wanayakahini, faꞋina medema Yaubada agena ana abasewadi. Kadu keke Yelusalema ana egana wanayakahini, faꞋina medema Yaubada yana melala kikaiwabuna. 36Meda anafaiweya yami gahe vaita velemoꞋena ma wanayemaunena faꞋina, keke uꞋumi ana egana wanayakahini, faꞋina omiꞋiyao keke amifaiweya uꞋumi kukwauhina saꞋeyana wanakivesiuni o kaꞋi siusiuna saꞋeyana wanakivekwauhini, au hidedemi Yaubada anakaibe ana tagalowalowa. 37Auwe, kaꞋi nuwanuwami yami gahe velemoꞋena ma tovanenega hinahalamanena, au wanagaheye-moꞋena. KaꞋi ehe digo, “Ehe.” KaꞋi keke digo, kadu “Keke.” KaꞋi Tamada ana egana buye wanayakahina, medema dewai-nadi inubana Setani againe. g

Yesu koyona ana laufata faꞋina gilukahihi.

Luke 6:27-31

38Kadu hida vehimeya saꞋeyana tuwai-moꞋena hisena-ma ahe wanogalina. Higahe higayo, KaꞋi tamo hakwadi o mata ginakifuwana, au kadu bana matana unakifuwana. Ada kaꞋi tamo hakwadi o nigo ginakimwanuna, au kadu bana nigona unakimwanuna, higa nimana unafatana. 39Tu Iya gagahemi kaꞋi tamo hakwadi ginakivekoyomi, keke nimana wanafatani. KaꞋi tamo hakwadi navanavami iꞋatagimiya ginatafina, au navanavami iꞋimawamiya wanahawahegena be ginatafina. 40Kadu kaꞋi tamo hakwadi nuwanuwana ginavekotumi be ami seti ginavaina faꞋina, au ami seti kadu ami aikeva vewabana buye wanavelena. 41Kadu kaꞋi tolugaviya saꞋeyana ginakiveꞋavimi be yana lokoloko omi ginaveꞋavalami, higa vaita bai saꞋeyana wanawahina, au bai luhei wanawahina. 42KaꞋi kaliva saꞋeyana tamo gavadi faꞋina ginaveꞋoꞋolemi, au wanavelena. KaꞋi kaliva saꞋeyana nuwanuwana tamo gavadi yami lokoloko faꞋina ginaveꞋoꞋola be aimo ginaveleyewena au wanahawahegena. h

Yesu tokivekoyo adi nuwakabubu faꞋina gilukahihi.

43Kadu hida vehimeya saꞋeyana tuwai-moꞋena hisena-ma wanogalina. Higahe higayo, Badi buye wavetobohiyana-ma wananuwakabubuyedi tu badi hitalahagiyemi-ma wanakilowedi. 44Tu Iya gagahemi badi hitalahagiyemi-ma wananuwakabubuyedi ada badi hikivekoyomi-ma faꞋidiya wanaveꞋoꞋola. 45Hidede amine wanahuluva be kaliva hinahalamanena omi Tamami lobameya nunune wananauna. Au Bana givehimeya be yana kauwana tokoyona kadu toyamumu meda saꞋeyana gituvemahalidi, ada wehi giꞋiveninisena be toyegayegana kadu tokoyona meda saꞋeyana agaidiya gihobuhobu. 46KaꞋi tonuwakabubugaga adi loi wananuwakabubuyedi tu keke tonuwalolona wananuwakabubuyedi, keke hida huluva faꞋina laufata yamumuna Yaubada nimane wananuhagani. Au takesi ana toyaudi kikiꞋafudiyao tu hidedemi taudiyao tobohiyadiyao hinuwakabubuyedi. Tu omiꞋiyao ma yami nuwakabubu badi takesi ana toyaudi yadi nuwakabubu gidatubuhegena. 47Kadu kaꞋi tobohiyamiyaogaga wanalusiuleyedi tu kaliva-kawowo keke wanalusiuleyedi, keke wananuwanuwa vaita yami huluva yamumu-moꞋena. Au yoꞋo tulidiyao kalivai-dina nuwadi keke mahamahalina amanadi tu hidedemi tobohiyadiyaogaga hilusiuleyedi. 48Au Tamami lobameya yana nuwanuwa mahamahali-Ꞌowogina ada meda gilubodami be yami nuwanuwa ginamahali-Ꞌowona. i

Copyright information for VIV